Hướng dẫn nuôi con bằng sữa mẹ và cho con bú
Dùng sữa mẹ chắc chắn là cách nuôi con tốt nhất. Sữa mẹ có chứa các chất dinh dưỡng dành cho sự phát triển của trẻ nhỏ, có đặc tính miễn dịch giúp tránh sự nhiễm bệnh và đương nhiên, nuôi con bằng sữa mẹ sẽ rẻ hơn cũng như tiện lợi hơn cho bé bú bình.
Nuôi con bằng sữa mẹ cũng đem lại lợi ích về mặt bảo vệ sức khoẻ cho các bà mẹ, đặc biệt chống lại bệnh ung thư buồng trứng và ung thư vú giai đoạn tiền mãn kinh. Với những bà mẹ đã và đang mắc bệnh tiểu đường trong thai kỳ, cho con bú làm giảm nguy cơ chuyển sang tiểu đường tuýp 2 sau khi sinh.
Những lợi ích khác của việc nuôi con bằng sữa mẹ
- Xây dựng mối liên hệ tình cảm giữa mẹ và con.
- Sữa mẹ luôn có nhiệt độ thích hợp và không cần chuẩn bị.
- Giúp người mẹ nhanh chóng khôi phục trọng lượng trước khi mang thai.
- Giúp tử cung nhanh chóng trở về kích thước cũ trước khi mang thai và rút ngắn thời gian chảy máu.
- Sữa mẹ làm giảm khả năng phát triển dị ứng và không dung nạp thức ăn ở trẻ.
Với một số phụ nữ, cho con bú có vẻ là một quá trình đơn giản diễn ra một cách tự nhiên. Nhưng với số khác thì đây là cả một khó khăn. Như bất kỳ một kỹ năng mới nào, việc này cần có thời gian để để tạo nên sự thuần thục và cảm thấy thoải mái. Tương tự, các em bé cũng cần làm quen với tư thế bú và phối hợp phản xạ giữa việc nuốt sữa và nuốt một cách hiệu quả.
Những quan niệm chưa đúng khi cho con bú
-
- Cho con bú là một quá trình tự nhiên với tất cả những người mới làm mẹ và các em bé. Nếu quá trình ấy không thể diễn ra tức là có trục trặc gì đó từ một trong hai phía hoặc từ cả hai mẹ con.
- Các bà mẹ “tốt” cho con bú còn các bà mẹ “hư” thì không.
- Các bà mẹ cho con bú thường đáng tin cậy và chân thực hơn những bà mẹ cho con bú bình.
- Trẻ bú bình thường kém lanh lợi và thông minh hơn trẻ bú mẹ.
- Bú mẹ luôn tiện lợi và không gây đau đớn gì.
- Trẻ bú mẹ không bao giờ bị “bội thực” và thường ngưng bú khi đã đủ no.
- Chỉ những phụ nữ ngực to mới có thể tạo ra sữa.
- Những phụ nữ đi làm thì không thể nuôi con bằng sữa mẹ.
- Sữa mẹ trông giống sữa bò và nếu chúng có màu sắc nhạt như nước lã, sữa đó sẽ không đạt “chất lượng”. (Sữa mẹ có thể có màu hơi xanh hoặc xanh lục và trông có vẻ loãng như nước lã do chất béo nổi lên trên bề mặt của đồ đựng sau một thời gian cất giữ).
- Những ai cho con bú không thể có bầu.
- Sự thật về việc cho con bú sữa mẹ.
- Có thể mất đến vài tuần để mẹ và bé tìm hiểu, điều chỉnh để việc bú mẹ trở nên thoải mái dễ dàng hơn.
- Đôi khi việc bú mẹ có thể bất tiện, thậm chí gây đau đớn. Các đầu vú trở nên nhạy cảm và đau, ngực cũng đau khi đến giờ cho bú, nhất là vào những tuần đầu tiên.
- Những người cho con bú không biết bé bú được bao nhiêu sau mỗi lần bú. Cần có thời gian để nhận biết được bé đã bú đủ no.
- Biểu hiện bên ngoài không cho thấy dấu hiệu chính xác của lượng sữa được tạo ra.
- Sữa mẹ luôn luôn là sự lựa chọn tốt nhất trong ít nhất 6 tháng đầu tiên. Nhiều bà mẹ kết hợp cho bú sữa mẹ và sữa bột công thức. Nếu sự kết hợp này không có vấn đề gì thì có thể tiếp tục.
- Bé càng bú thì sữa càng lên nhiều. Vì vậy, hãy cho bé bú thường xuyên.
- Không phải phụ nữ nào cũng có thể hoặc muốn cho con bú. Cách nuôi con hoàn toàn tuỳ ở hai vợ chồng. Không ai khác có thể quyết định thay người mẹ cách nuôi con.
- Nuôi con chỉ là một khía cạnh của việc chăm sóc trẻ. Dù quan trọng nhưng không nên để điều này lấn át các vấn đề không kém phần quan trọng khác trong việc chăm sóc trẻ.
Làm sao biết con bú đủ chưa
- Bé làm ướt hết 6 miếng tã mỗi ngày. Nước tiểu trong chứ không đậm đặc. Nước tiểu vàng đậm hoặc màu cam chứng tỏ bé bú chưa đủ.
- Bé thải ra phân màu như màu mù tạc hoặc vàng và hơi nhão. Trẻ bú mẹ có khuynh hướng đi tiêu nhiều và thường đi khi đang bú. Đó là do việc bú khởi động một phản xạ bên trong bụng bé.
- Nếu bé có vẻ tươi tỉnh, khoẻ khoắn và vui chơi giữa các lần bú mẹ. Để ý xem miệng bé có ướt, mắt có sáng rỡ và bú có tích cực không.
- Nếu bé nhà bạn tăng 150-200gr/tuần so với trọng lượng lúc mới sinh trong 2 tuần sau khi sinh, đây là dấu hiệu bé đã được bú đủ. Các bé bú mẹ có khuynh hướng tăng cân nhiều trong những tháng đầu đời rồi chững lại vài tuần. Mức tăng trưởng trung bình từ lúc sinh đến 3 tháng tuổi là 150-200gr/tuần; từ 3 đến 6 tháng tuổi là 100-150gr/tuần và từ 6 đến 12 tháng tuổi là 70-90gr.
- Nếu vòng đầu và chiều cao của bé tăng. Để ý biểu đồ tăng trưởng xem các chỉ số giống như lúc mới sinh hay tăng lên. Việc giảm 1-2 chỉ số trong các nhóm tăng trưởng cho thấy trẻ không phát triển và cần đánh giá lại sức khoẻ.
- Bé có vẻ hồi phục tốt và bạn có thể cảm nhận được các cơ cũng như lớp mỡ dưới da bé. Bé có vẻ lớn nhanh và không còn vừa với các cỡ quần áo số 0 của lúc mới sinh nữa.
Thông tin chung về việc nuôi con bằng sữa mẹ
- Cho bé bú mẹ ngay sau khi sinh, càng sớm càng tốt giúp kích hoạt việc tạo sữa ở người mẹ. Có thể mất 3 ngày hoặc nhiều hơn để người mẹ “có sữa” và mất đến 6 tuần để nguồn sữa mẹ điều chỉnh theo nhu cầu của trẻ.
- Tổ chức Y Tế Thế giới khuyên cho bú toàn sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời. Sau giai đoạn này, các thực phẩm dạng đặc có thể bổ sung sữa mẹ cho đến khi trẻ 2 tuổi. Về cơ bản, việc bú mẹ có thể kéo dài cho đến khi nào cả hai mẹ con vẫn cảm thấy dễ chịu.
- Việc dự trữ chất sắt của bé có khuynh hướng chậm lại khi bé được khoảng 6 tháng tuổi và nếu bé chỉ bú sữa mẹ, bé sẽ không đủ khoáng chất quan trọng này. Do đó bột ngũ cốc tăng cường chất sắt luôn là một trong những thực phẩm dạng đặc đầu tiên được khuyến khích sử dụng cho bé.
- Sau khi sinh, một số trẻ mất một thời gian để có thể việc bú mẹ một cách hiệu quả. Vì vậy không nên cho trẻ làm quen với núm vú giả trong 6 tuần lễ đầu hoặc cho đến khi có thể cho bé bú được.
- Luật pháp luôn bảo vệ các bà mẹ cho con bú khỏi sự phân biệt đối xử. Nếu bạn phải đi làm lại, không nên xem việc này là lý do để cho bé cai sữa mẹ. Hãy hỏi sếp xem bạn có được hưởng chế độ nghỉ cho con bú nào không.
- Việc giúp đỡ các bà mẹ nuôi con bú luôn được cộng đồng hưởng ứng. Hãy kiểm tra với y tá chăm sóc con bạn, bộ phận tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ, bác sĩ đa khoa, nhi khoa hoặc hiệp hội nuôi con bằng sữa mẹ để được hỗ trợ.
