Khi bé 13 tháng tuổi, bé sẽ bắt đầu tập đi. Đây cũng là thời điểm bé bắt đầu hành trình khám phá thế giới của mình. Vai trò của bố mẹ là vừa giúp con thỏa mãn nhu cầu học hỏi, vừa giữ cho con an toàn và vừa phải làm cho bé cảm thấy thoải mái nhất. Một số kiến thức cơ bản về sự phát triển của bé, nhu cầu vận động, thói quen, thức ăn và dinh dưỡng, yêu cầu để giữ sức khỏe…của trẻ mà không cản trở sự phát triển bình thường và thú vị ở con.
Khi bạn có một em bé 13 tháng tuổi ở tuổi tập đi ở trong nhà, thì cũng giống như bạn đang ở trên hành trình khám phá thế giới cùng bé mỗi ngày. Bạn sẽ đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác và tự hỏi vì sao mà mình lại bỏ qua những thứ mà bé đã nhìn thấy lần đầu tiên và chỉ cho bạn như vậy.
Mặc dù con bạn nghĩ rằng chúng biết những gì chúng muốn nhưng bạn thì biết những gì bạn cần. Khả năng dự báo và thói quen của mỗi gia đình sẽ giúp hỗ trợ cho con cảm thấy được bảo vệ. Bạn sẽ thấy việc trẻ thích thú hàng giờ với việc đi mua sắm hoặc muốn vượt ra khỏi mọi thói quen hạn chế của bé. Để đạt được ý muốn, trẻ cố gắng gây khó khăn khi chúng phản đổi những gì bạn làm cho chúng. Do đã trưởng thành hơn và kỹ năng ngôn ngữ ngày càng phát triển, chúng cũng giao tiếp tốt hơn. Khi bé 13 tháng tuổi, vẫn có một số hoạt động giao tiếp chưa hoàn thiện vì vậy bạn cần khéo léo trong giải thích những nỗ lực đầu tiên và hiểu ý con.
Tham khảo:
Bảng cân nặng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Các tuần khủng hoảng Wonder Week của trẻ
Sự phát triển của bé 13 tháng tuổi
Nếu con bạn không đi nhiều, bạn cần phải đi cùng con từ sớm để chỉ cho chúng những kỹ năng tương tự. Cổ vũ con tự đi với những bước sải chân rộng. Điều này có thể giúp chúng duy trì được sự cân bằng và tự tin. Dần dần, con sẽ tự tin hơn khi hai chân cùng phối hợp và sự di chuyển bàn chân trở lên linh hoạt hơn là mỗi bước đi lại đặt toàn bộ bàn chân xuống đất.
Các mốc phát triển quan trọng của bé 13 tháng tuổi chỉ mang tính hướng dẫn, đừng coi đó là công thức cho sự phát triển của bé. Bạn sẽ thấy con có một khoảng thời gian dường như không phát triển đều đặn như quá trình vốn có. Có thể là có một vài tuần bé dừng lại không làm gì hoặc không nói thêm gì mới. Rồi bỗng dưng mọi việc lại thay đổi, cứ như là có một nút bấm đã được khởi động trở lại. Việc của bạn là tạo ra môi trường hấp dẫn, kích thích và an toàn cho trẻ học hỏi và lớn lên. Cố gắng không cần thúc đẩy trẻ phát triển hoặc cũng cố các kỹ năng mới có. Chúng sẽ trở lên thất vọng và mất đi sự hứng thú. Nhớ rằng, mặc dù tất cả các cảm giác của bạn về sự kết nối với con như thế nào, chúng vẫn là cá nhân độc lập và đặc sắc, bị chi phối bởi não bộ và khả năng của bé.
Sẽ có rất nhiều sự hiếu kỳ, tò mò và hấp dẫn ở tháng tuổi này. Con bạn sẽ ở bên cạnh tủ chén, dưới gầm bàn và trèo lên mọi mặt phẳng ở trên cao. Đó là tháng tuổi bận rộn và từ khoảnh khắc thức dậy, chúng sẽ bắt đầu hoạt động. Con sẽ cầm mọi thứ nhỏ lên và có một điều gì đó thực sự thúc đẩy cho chúng cho những thứ đó vào miệng. May mắn là điều này không trở thành thói quen ăn uống của trẻ. (Xem thêm tại thức ăn và dinh dưỡng cho bé).
Đồ chơi cho trẻ 13 tháng phát triển tư duy và tương tác
Đó là tuổi mà việc đẩy các đồ chơi rất phổ biến. Một số toa xe hoặc xe đẩy có tay cầm để có thể đẩy hoặc kéo đi là tuyệt nhất đối với trẻ. Các đồ chơi minh họa nguyên nhân và kết quả cũng rất phổ biến để dạy cho trẻ. Trẻ thích các việc đơn giản là sưu tầm các hộp các tông hoặc túi giấy, các thùng rỗng và giấy gói. Các đồ vật này cũng có khả năng trở thành đồ chơi yêu thích của đứa bé 13 tháng tuổi tương tự những thứ mà bạn mua được chứa trong đó.
Trẻ 13 tháng tuổi ngủ bao nhiêu là đủ?
Theo Emma’s Diary, hầu hết trẻ 13 tháng tuổi ngủ khoảng 14 giờ mỗi ngày, trẻ sẽ ngủ trưa trong khoảng 2– 3 tiếng và ngủ đêm là khoảng 11 – 12 tiếng. Trong các tháng tới, bé sẽ bắt đầu ngủ ngày ít hơn, bù lại, thời gian bé ngủ đêm dài hơn một chút. Ba mẹ có rèn luyện cho trẻ thói quen ngủ đúng giờ, đúng giấc để trẻ phát triển toàn diện và quá trình chăm sóc trẻ cũng trở nên nhẹ nhàng hơn ngay từ giai đoạn này.
Sự phát triển của trẻ 13 tháng tuổi
Trẻ 13 tháng tuổi sẽ thể hiện tính cách của mình thông qua việc học cách phát huy những mong muốn của mình và từ chối những gì được yêu cầu. Từ “không” sẽ trở thành một từ rất mạnh mẽ trong vốn từ của bé.
- Trẻ 13 tháng tuổi phát triển đến mức đã có thể tiếp nhận và phản hồi thông tin tốt hơn so với giai đoạn trước 1 tuổi. Mặc dù ngôn ngữ của bé vẫn chưa hình thành rõ ràng nhưng thật ra bé đã hiểu được phần nào lời nói của bạn qua những cách trò chuyện đơn giản và cả cảm xúc biểu cảm trên gương mặt bạn. Bạn nên tăng cường tương tác ngôn ngữ cùng con bằng cách trò chuyện, đọc sách, hát những bài hát ru… để giúp trẻ sớm phát triển ngôn ngữ
- Trẻ sẽ tỏ ra rất tình cảm và hay làm nũng, đặc biệt khi trẻ mệt. Đó sẽ là khoảnh khắc trong ngày khi bạn được nhắc nhở rằng bạn thực sự vĩ đại, đặc biệt khi trẻ mới ngủ dậy hoặc muốn đi ngủ.
- Ăn một cách bừa bộn và thích chơi với đồ ăn. Đừng mong đợi quá nhiều về việc trẻ 13 tháng tuổi biết cách ăn uống. Chúng không sử dụng được thành thạo thìa đũa mà muốn ăn bằng tay, rồi sau đó bôi thức ăn ra người và lên trên ghế ngồi của chúng.
- Bạn cần phải làm cho ngôi nhà mình đảm bảo an toàn cho bé. Đặt những đồ vật có thể gây nguy hiểm ra chỗ khác hoặc đưa lên chỗ cao hơn, nơi trẻ không thể với được. Đầu tư các khóa an toàn, các nắp đậy ổ cắm điện, cửa an toàn và các vật dụng bảo vệ bếp. Nói chuyện với người có thẩm quyền trong ngành điện về nhu cầu cần có một cầu dao tổng ở trong nhà.
- Tăng thời gian tắm, đặc biệt là vào mùa hè. Tắm là cách dễ chịu nhất để làm mát cho trẻ và giúp trẻ tìm kiếm niềm vui. Nhớ rằng, ở 13 tháng tuổi con bạn vẫn còn quá nhỏ để có thể tự trèo ra khỏi bồn tắm. Vì vậy, hãy ngồi cạnh hoặc vào bồn tắm cùng với con. Chỉ cho con cách làm cho xà phòng sủi bọt, đưa bé đồ chơi nhựa dùng khi tắm và tái khám phá khía cạnh bên trong của con người con bạn.
Thức ăn và chế độ dinh dưỡng cho bé 13 tháng tuổi
Trẻ 13 tháng tuổi, cơ thể bắt đầu cần được bổ sung các thực phẩm rắn để đáp ứng được những dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển. Thông thường ở độ tuổi này trẻ có thể ăn cơm nát hoặc những thực phẩm cắt nhỏ, xay nhuyễn. Tuy nhiên việc làm quen với thức ăn mới, cách chế biến mới sẽ khiến trẻ lười ăn, biếng ăn.
Những nguyên nhân chủ yếu khiến trẻ 13 tháng tuổi biếng ăn như là:
- Thức ăn mới, món ăn không hợp khẩu vị khiến trẻ không muốn ăn trẻ thường lắc đầu hoặc né tránh, thậm chí nhiều bé có những phản ứng mạnh như ném thức ăn tung tóe, khóc, la hét… nếu bị bắt ăn
- Bé đang mọc răng sữa. Đây là giai đoạn trẻ bắt đầu mọc răng khiến trẻ sốt, đau nhức, khó chịu, gây khó khăn trong việc ăn uống.
- Trẻ đang bị bệnh
- Con ham chơi, không chịu ngồi ăn
- Do trẻ ăn nhiều bữa phụ, thời gian ăn uống không hợp lý
Nếu con bạn không ăn nhiều như chúng đã từng ăn trước đó và trở nên kén chọn, đừng thất vọng, đây cũng là chuyện bình thường. Thực trạng chung này phản ánh nhu cầu dinh dưỡng của trẻ cũng giảm xuống sau năm đầu tiên, vì chúng không cần quá nhiều calo để thúc đẩy tăng trưởng nữa. Con bạn vẫn cần được ăn uống đầy đủ, nhưng sẽ theo nhóm thức ăn hằng ngày.
Tham khảo: Làm gì khi trẻ biếng ăn
- Sữa hoặc đồ ăn hằng ngày, khoảng 3-5 lần/ngày. Nếu bạn vẫn cho con bú, nên duy trì. Có những lợi ích đáng kể cho cả bạn và con bạn trong việc duy trì cho bú đến khi nào cả hai vẫn còn cảm thấy vui vẻ với việc này. Cho bú 3-5 lần/ngày là tốt nhất hoặc hơn thế nếu bạn có thể.
- Bạn cũng có thể bổ sung thêm sữa công thức và cho con uống sữa nguyên kem. Nếu con bạn uống quá nhiều sữa thì cũng sẽ có khả năng gây ra tình trạng thiếu sắt hoặc việc con bạn không muốn ăn các thức ăn rắn. Trao đổi với các chuyên gia chăm sóc sức khỏe trẻ em về cách giảm lượng sữa con uống và tăng cường nguồn cung cấp sắt và vitamin C.
- Trái cây, rau, thịt, cá, trứng, ngũ cốc và bánh mì cũng cần được đưa vào chế độ ăn của chúng.
- Đừng lo lắng quá nhiều nếu con bạn có một số ngày không chịu ăn. Chỉ cần tính toán tổng lượng thức ăn trong một số ngày.
- Đảm bảo rằng bạn cung cấp cho con đủ nước để chống khát, không phải là nước trái cây, thức uống có cồn hoặc là sữa. Nước tốt hơn cho răng của bé và không làm tăng calo trong chế độ ăn.
Tham khảo: Các món ăn dinh dưỡng cho bé
Trẻ 13 tháng tuổi nên uống bao nhiêu sữa mỗi ngày?
Bé 13 tháng tuổi nên uống bao nhiêu sữa là câu hỏi của rất nhiều bậc cha mẹ. Câu trả lời là lượng sữa bé uống còn tùy thuộc vào lượng canxi có trong các thực phẩm và thức uống khác mà bé tiêu thụ.
Hầu hết trẻ 13 tháng tuổi nên bổ sung 700mg canxi mỗi ngày. Vì vậy, nếu con bạn không nhận được canxi từ bất kỳ nguồn thực phẩm nào khác, bé sẽ cần khoảng 700ml sữa và bạn có thể gia giảm lượng sữa khi con tập ăn thêm thức ăn dặm. Nếu trẻ được 13 tháng tuổi mà vẫn chưa đi được, nghi ngờ trẻ đang có các dấu hiệu của thiếu canxi, còi xương. Bạn có thể bổ sung thêm vitamin D tiếp tục cho con, mỗi ngày 2 – 4 giọt, đồng thời cho trẻ tắm nắng hàng ngày vào thời gian 7 – 9h sáng.
Lưu ý chung khi chăm sóc trẻ 13 tháng tuổi
- Hãy chăm sóc bản thân bạn một cách cẩn thận. Trẻ sẽ học từ vai trò tự tin và chủ động của bạn. Đừng bỏ qua những thứ cơ bản cho bản thân bạn như là dinh dưỡng, luyện tập hoặc là chải chuốt một chút. Hãy hẹn gặp bác sĩ nha khoa nếu bạn chưa làm như vậy trong vòng 6 tháng trở lại.
- Kiểm tra cỡ ghế ô tô cho đúng tuổi và cân nặng của con bạn. Điều chỉnh dây đai nếu chúng quá chặt và đảm bảo rằng con bạn không thể trườn ra được.
- Xây dựng các nguyên tắc về việc lái xe. Sử dụng cổng, dấu hiệu bằng tay và các nhắc nhở rõ ràng để chỉ đường khi lái xe và đảm bảo chúng rõ ràng và an toàn để không bị đảo ngược hoặc hiểu lầm.
- Nếu bạn hút thuốc, hãy chắc chắn rằng bạn không ở trong cùng một phòng với trẻ khi hút. Con của các ông bố bà mẹ hút thuốc có nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp, hen suyễn và nhiễm trùng tai cao hơn cùng với các nguy cơ khác về sức khỏe khi trưởng thành.
- Bạn có thể chuyển con sang phòng riêng nếu bạn đang ngủ cùng phòng với con. Bạn cũng có thể làm điều này dần dần hoặc ở một khoảng thời gian nào đó trong ngày. Ở 13 tháng tuổi, bé có thể làm phiền giấc ngủ của bố mẹ hoặc là bị quấy rầy nếu ở chung phòng.
Ngoài ra, bác sĩ Nguyễn Phước Mỹ Linh còn lưu ý thêm rằng:
Trẻ 13 tháng tuổi là lứa tuổi phát triển gần toàn diện các kỹ năng vận động, trong đó đi là mốc vận động mang nhiều tính đột phát và mới mẻ nhất đối với trẻ. Trẻ trở nên năng động, thích khám phá. Điều quan trọng nhất trong giai đoạn này là bảo đảm an toàn cho trẻ, bố mẹ cần tạo không gian an toàn, bịt ổ điện, dẹp các vật sắt nhọn, bàn ghế dễ đổ ngã cũng không nên đặt trước tầm với của trẻ…
