Dị ứng và chứng không dung nạp thức ăn ở trẻ nhỏ.
Dị ứng và tính nhạy cảm với thức ăn ở trẻ nhỏ là gì?
Chứng dị ứng thức ăn càng ngày càng phổ biến ở trẻ nhỏ trên toàn thế giới. Nguyên nhân của chứng dị ứng này là do sự tăng cường miễn nhiễm của cơ thể trẻ đối với các chất độc, yếu tố di truyền và một số nguyên nhân khác. Nghiên cứu gần đây trên các trung tâm chăm sóc trẻ ở NSW cho thấy 86% số trung tâm được khảo sát có ít nhất một trẻ bị dị ứng thức ăn.
Bạn có thật sự hiểu rõ về dị ứng thức ăn? Liệu dị ứng sữa có giống với triệu chứng không dung nạp lactose trong cơ thể bé? Những thức ăn nào có thể gây dị ứng? Bé bị dị ứng nên ăn gì? Chúng tôi đã tìm hiểu và liệt kê dưới đây những giải đáp cho một số câu hỏi thường gặp về dị ứng.
Đừng lầm lẫn dị ứng thức ăn với chứng không dung nạp thức ăn
Thuật ngữ dị ứng và không dung nạp thường được dùng qua lại với nhau, tự chẩn đoán cũng rất khó bởi không phải tất cả các phản ứng của trẻ với thức ăn đều giống với vẻ bề ngoài mà bạn thấy. Thực tế, dị ứng thực phẩm và không dung nạp rất khác biệt. Về mặt y học, dị ứng thức ăn là một phản ứng của hệ miễn dịch trong cơ thể (có sự tham gia của kháng thể tên IgE) đối với một protein thực phẩm hay một chất nào đó giống như vậy. Trong khi đó, chứng không dung nạp thực phẩm được định nghĩa kém rõ ràng hơn, một số người cho đó là một phản ứng “hóa học” không có sự tham gia của hệ miễn dịch và kháng thể IgE. Đối với chúng ta, đó chỉ đơn giản là phản ứng của cơ thể khi không xử lý được một thành phần nào đó trong thực phẩm mà không có sự tham gia của hệ miễn dịch.Ví dụ như rất nhiều người bị dị ứng khi ăn bột ngọt.
Bình thường, chứng không dung nạp thức ăn thường dễ xảy ra hơn.
Khi bị dị ứng, cơ thể coi những hợp chất vô hại như những hợp chất có hại và huy động những kháng thể từ hệ miễn dịch tấn công những chất này. Nhờ phản ứng này, ta có thể kiểm tra xem mình có bị dị ứng không chỉ bằng cách kiểm tra xem hệ miễn dịch có phản ứng gì hay không, bằng cách sử dụng một mẫu máu hoặc da. Điều này cũng lý giải được tại sao những bé bị dị ứng thường tỏ ra mệt mỏi hơn bình thường, đó là do hệ miễn dịch của bé đang phải hoạt động không ngừng nghỉ để chống lại những chất gây dị ứng đó.
Những loại thức ăn nào gây ra chứng không dung nạp thực phẩm?
Thật không may, những món ăn nào ngon nhất lại dễ gây ra dị ứng nhất vì chúng có hàm lượng các hóa chất tự nhiên cao nhất.
- Thức ăn có chất salicylates (chất có sẵn trong cây trái gần giống với aspirin) như trái cây, rau quả, các loại đậu, rau thơm, gia vị và đồ ăn lên men. Bạn có thể xem thêm ở bảng hàm lượng salicylate trong thức ăn.
- Đồ ăn có các amin (một thành phần của protein) như kẹo sôcôla, phô mai, đồ ăn lên men và cá.
- Đồ ăn có glutamat (tên một loại protein) như cà chua, phô mai, nấm, viên nấu súp, sốt và đồ ăn lên men.
Nguy cơ nào khiến trẻ có thể bị dị ứng thức ăn?
Thông thường, cứ 5 người lớn lại có 1 người bị dị ứng. Tỷ lệ này ở trẻ nhỏ là một trong ba trẻ (xác suất sẽ cao hơn nếu mẹ của bé cũng bị dị ứng). Nếu cả bố và mẹ đều bị dị ứng, xác suất trẻ bị dị ứng lên cao tới cứ 10 trẻ thì có đến 7 trẻ bị (RPA, 2002). Rủi ro bị dị ứng (điển hình như dị ứng protein trong sữa bò) ở trẻ nhỏ tăng cao nếu chúng có bố mẹ bị dị ứng và trong trường hợp trẻ phải uống sữa bò trong tháng đầu tiên thay vì sữa mẹ. Việc cho bé bú mẹ dường như làm giảm được nguy cơ này. Tuy nhiên, khoảng 50% trẻ vẫn bị dị ứng dù không có người thân nào bị chứng này.
Đâu là tác nhân chính gây dị ứng?
Theo kênh Better Health ở Victoria, những thức ăn sau đây (xếp theo thứ tự từ loại phổ biến nhất) có thể gây dị ứng cho con của bạn:
- Trứng
- Đậu phộng
- Sữa
- Các loại đậu khác
- Hạt vừng
- Cá
- Gạo, lúa mì, yến mạch và các loại hạt tương tự
- Đậu nành
- Loài thân mềm như sò, trai, mực ống, bạch tuộc
- Loài giáp xác như tôm càng, cua, tôm, tép.
- rái cây, các loại dâu, cà chua, dưa leo, khoai tây trắng và mù tạt
Khoảng 75% các ca dị ứng gây ra bởi ba món sau (không theo thứ tự rủi ro):
- Trứng
- Đậu phộng
- Sữa
