Bổ sung dinh dưỡng và các vitamin, khoáng chất cho bà bầu là việc vô cùng cần thiết cho sức khỏe của mẹ và bé trong và sau thai kỳ. Đặc biệt trong giai đoạn mang thai, phụ nữ sẽ có nhu cầu càng cao hơn về dinh dưỡng và năng lượng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho mẹ một số thông tin hữu ích về cách bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết đúng cách cho mẹ bầu.
>> Tham khảo:
Các chất dinh dưỡng cần thiết cho bà bầu và thai nhi
Mẹ bầu thực chất sẽ cần rất đa dạng các chất dinh dưỡng nhằm giúp mẹ khỏe và bé được phát triển tốt. Dưới đây là những chất dinh dưỡng cần thiết nhất mà mọi mẹ bầu cần lưu ý bổ sung.
Axit folic
Như chúng ta biết, phụ nữ dự định có thai hoặc trong giai đoạn đầu thai kỳ cần được bổ sung axit folic. Sự bổ sung này không nhất thiết là do cơ thể đang thiếu hụt. Đôi khi, bổ sung chỉ là cung cấp nhiều axit folic hơn, “đẩy” chúng vào hệ thống cơ thể người mẹ nhằm tránh các lỗi tiềm ẩn trong xử lý folate (chất cần thiết để tạo tế bào người).
Có thể nói, đây là một loại chất vô cùng cần thiết đối với phụ nữ mang thai và đang kế hoạch mang thai, vì nó có thể làm giảm đáng kể nguy cơ dị tật tống thần kinh ở trẻ sơ sinh. Acid folic được sử dụng tốt nhất trước khi mang thai và tiếp tục trong một vài tháng sau đó.
Nhu cầu axit folic ở mẹ bầu: 400 – 800 mcg/ ngày
>> Tham khảo: Bổ sung axit folic đúng cách cho mẹ bầu
I-ốt
Ngày nay có nhiều bằng chứng chứng minh phụ nữ và trẻ em có nguy cơ thiếu hụt iốt cao hơn, đó là lý do tại sao các chương trình củng cố iốt được thực hiện ở nhiều quốc gia. Đây cũng là lý do phụ nữ mang thai được khuyến cáo sử dụng iốt. Tuy nhiên, lượng I-ốt không được vượt quá mức độ cần thiết vì có thể gây tác động bất lợi.
Nhu cầu i-ốt ở mẹ bầu: 175 – 220 mcg/ngày
Canxi
Việc bổ sung canxi sẽ vô cùng cần thiết cho thai nhi, vì thai nhi cần nhiều canxi để phát triển hệ khung xương. Nhu cầu canxi của bé sẽ tăng dần từ đầu đến cuối thai kỳ, từ 800mg – 1000mg/ngày đến 1500mg ở tam cá nguyệt thứ 3 cũng như thời kỳ cho bé bú.
Nhu cầu can-xi ở mẹ bầu: 800mg – 1000mg/ngày, tăng lên khoảng 1500mg/ngày ở tam cá nguyệt thứ 3
>> Tham khảo: Hướng dẫn bổ sung canxi cho bà bầu & 5 Loại canxi tốt 2023
Các loại vitamin cần thiết
Các loại vitamin cần thiết cho phụ nữ mang thai bao gồm vitamin A, D, B1, B2, C. Mỗi loại vitamin sẽ có những chức năng khác nhau trong quá trình phát triển thai nhi, như vitamin A sẽ tăng cường phát triển thị giác cho bé, vitamin C góp phần tăng sức đề kháng, giúp mẹ và bé hấp thụ các chất dinh dưỡng tốt hơn còn vitamin D lại cần thiết cho quá trình hấp thu canxi, phospho.
Nhu cầu vitamin A ở mẹ bầu: 750 mcg/ngày
Nhu cầu vitamin D ở mẹ bầu: 800 UI/ ngày
Nhu cầu vitamin B1 ở mẹ bầu: 1,1mg/ ngày
Nhu cầu vitamin B2 ở mẹ bầu: 1,5mg/ngày
Nhu cầu vitamin C ở mẹ bầu: 80mg/ngày
Sắt
Phụ nữ mang thai sẽ cần sắt từ trong thai kỳ đến khi sau sinh, loại chất này không chỉ quan trọng đối với sự phát triển của bé mà còn với sức khỏe của mẹ. Thiếu sắt sẽ dẫn đến tình trạng nhẹ cân, kém phát triển ở bé và tăng nguy cơ sảy thai, thiếu máu ở mẹ.
Nhu cầu sắt ở mẹ bầu: 30mg/ngày
Mẹ có thể kết hợp bổ sung các chất trên từ nguồn thực phẩm tự nhiên và các viên uống bổ sung, vì đôi khi một số chất dinh dưỡng có trong thực phẩm tự nhiên sẽ khó hấp thu hoặc hàm lượng chất quá thấp so với nhu cầu của mẹ.
Bổ sung dinh dưỡng cho mẹ bầu từ thực phẩm chức năng
Thực phẩm chức năng là gì?
Ở Việt nam, Bộ Y Tế định nghĩa thực phẩm chức năng là một loại thức phẩm dùng để hỗ trợ chức năng của các bộ phận trong cơ thể, có chứa các thành phần dinh dưỡng tốt cho cơ thể. Tùy theo công thức và hàm lượng vi chất mà thực phẩm chức năng có thể được gọi theo những cái tên khác nhau như thực phẩm bổ sung, thực phẩm bổ sung vi chất, thực phẩm bảo vệ sức khỏe…
Các loại thực phẩm chức năng phổ biến hiện nay có thể kể đến:
- Nhóm bổ sung vitamin và khoáng chất
- Nhóm bổ sung chất xơ
- Thực phẩm giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường tiêu hóa
- Bổ sung các chất dinh dưỡng đặc biệt
- Các thực phẩm cho nhu cầu dinh dưỡng đặc biệt
Thực phẩm chức năng thường được bán đơn lẻ từng chất hoặc tổng hợp một số chất trong một sản phẩm. Các dạng sản phẩm bao gồm: viên nang, chất lỏng, viên ngậm, bột, viên nén…nhằm bổ sung một lượng xác định các chất thường có (nhưng có thể không đủ) trong thức ăn hằng ngày. Có một danh sách dài các chất thuộc nhóm này. Và ngành công nghiệp sản xuất ra chúng vẫn đang tiếp tục mở rộng. Tuy nhiên, về khái niệm thì vẫn chưa có sự thống nhất giữa các quốc gia. Mỗi nước hoặc một số nước hiện công nhận một khái niệm khác nhau.
Phụ nữ mang thai có nên dùng thực phẩm chức năng?
Phụ nữ mang thai nên cân nhắc sử dụng thực phẩm chức năng, bổ sung vitamin tổng hợp, do vitamin và các loại khoáng chất có trong thực phẩm tự nhiên có thể không cung cấp đủ hàm lượng dinh dưỡng mà mẹ cần. Hoặc đôi khi, cách chế biến thức ăn cũng một phần làm giảm hàm lượng dinh dưỡng có trong thực phẩm tự nhiên.
Tuy nhiên, nếu sử dụng thực phẩm chức năng thì mẹ cần dùng đúng cách và vừa đủ, vì thực phẩm chức năng suy cho cùng sẽ không thể nào thay thế được những bữa ăn chính mà chỉ được sử dụng để bổ sung thêm theo nhu cầu tăng cao của phụ nữ mang thai. Mẹ nên dựa vào thể trạng và nhu cầu dinh dưỡng của mẹ để chọn được loại thực phẩm chức năng phù hợp. Nhằm đảm bảo hiệu quả dinh dưỡng tối đa và an toàn tuyệt đối, mẹ hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về loại sản phẩm và liều lượng phù hợp cho mình trước khi dùng bất kỳ loại thực phẩm bổ sung nào nhé!
Bổ sung dinh dưỡng cho mẹ bầu từ thực phẩm tự nhiên
Việc các chất bổ sung dinh dưỡng được coi là “thức ăn”, “thuốc” hay “sản phẩm y tế tự nhiên” phụ thuộc vào quyết định của cơ quan kiểm soát thực phẩm và y tế tại mỗi nước. Chúng được coi là vô hại và dễ dàng sử dụng vì hầu hết có thành phần từ các chất có mặt trong các loại thực phẩm. Tuy nhiên, không phòng thí nghiệm hay nhà máy nào có thể đạt đến tiêu chuẩn của “mẹ thiên nhiên” trong cách bà “đóng gói” các chất dinh dưỡng. Đó là lý do vì sao, nguồn dinh dưỡng có trong thức ăn tự nhiên vẫn luôn được coi là nguồn dinh dưỡng chính.
Mẹ bầu có thể tìm thấy các chất dinh dưỡng cần thiết từ đa dạng các loại thực phẩm như:
- Thực phẩm chứa Axit folic: Rau xanh đậm các loại, trái bơ, các loại hạt tốt cho bà bầu như: hạnh nhân, óc chó, …, gan động vật
- Thực phẩm chứa canxi: trứng, sữa, hải sản như tôm, cua, cá, mực…
- Thực phẩm chứa sắt: thịt heo/bò, cá, trứng, ngũ cốc, gan, rau dền, rau bina
- Thực phẩm chứa I ốt: Cá biển, sò, rong biển, muối I ốt
- Thực phẩm chứa vitamin A: gan, trứng, sữa, cà rốt, bí đỏ, các loại rau xanh, rau dền
- Thực phẩm chứa vitamin C: cam, chanh, quýt, bưởi, ổi, rau xanh
- Thực phẩm chứa vitamin B1: các loại hạt họ đậu, gạo
- Thực phẩm chứa vitamin B2: thịt, sữa, rau xanh, đậu các loại
- Thực phẩm chứa vitamin D: cá, trứng, sữa, tắm nắng tự nhiên cũng là một cách tăng cường vitamin D
>> Tham khảo: Những loại trái cây tốt cho bà bầu
Đồng thời, bố mẹ cũng cần nên tìm hiểu cách chế biến thực phẩm sao cho hợp vệ sinh và đúng cách để giữ được tối đa hàm lượng dinh dưỡng.
Một số lời khuyên giúp mẹ bổ sung dinh dưỡng hợp lý và đúng cách
Dù là bổ sung dinh dưỡng từ nguồn thực phẩm nào, mẹ vẫn cần ghi nhớ điều quan trọng nhất vẫn là bổ sung hợp lý và đúng cách. Sau đây là một số lời khuyên cho việc bổ sung dinh dưỡng cho mẹ bầu:
- Thảo luận về kết quả khám sức khỏe tổng quát của mẹ với một người có chuyên môn như bác sĩ, chuyên gia sức khỏe. Sau đó thiết kế một chế độ ăn uống và bổ sung thêm những chất cần thiết.
- Đảm bảo việc thường xuyên xem xét lại các chế độ ăn uống này vì nhu cầu dinh dưỡng ở mẹ bầu có thể thay đổi trong mỗi giai đoạn. Mẹ có thểm tham khảo các thực đơn cho bà bầu hàng ngày theo từng giai đoạn để soạn được một thực đơn hợp lý cho riêng mình.
- Đối với mẹ bổ sung dinh dưỡng từ thực phẩm chức năng, cần lưu ý uống trong hoặc sau bữa ăn vì điều này sẽ giúp các chất chất được hấp thụ tốt nhất.
- Không nên uống vitamin tổng hợp khi đói, vì nó có thể khiến mẹ khó chịu ở dạ dày, gây cảm giác buồn nôn.
- Mẹ chỉ nên sử dụng những loại thực phẩm chức năng có xuất xứ an toàn, đã được cục quản lý dược kiểm định chất lượng, cấp phép. Nếu là hàng nhập khẩu cần có thông tin cấp phép lưu hành tại nước sản xuất và tại Việt Nam do Bộ Y tế cho phép.
- Luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi quyết định mua và sử dụng bất kỳ loại thuốc, thực phẩm chức năng nào. Cần đi gặp bác sĩ ngay nếu mẹ nhận thấy một số dấu hiệu tiêu cực sau khi sử dụng như dị ứng, tiêu chảy…
Ngoài ra, mẹ còn có thể tham khảo thêm nhiều kiến thức chăm sóc sức khỏe cho mẹ và bé trong từng giai đoạn thai kỳ ở Góc chuyên gia của Huggies nữa mẹ nhé!
